กรมประมงเร่งกำจัด “ปลาหมอเอเลี่ยน” ทวีปแอฟริกา แพร่ระบาดในจ.ชุมพร
วันที่ 11 พฤษภาคม 2561 นายอรุณชัย พุทธเจริญ รองอธิบดีกรมประมง เป็นประธานจัดกิจกรรม “ชาวชุมพรร่วมใจขจัดภัยหมอคางดำ” บริเวณที่ทำการชมรมอนุรักษ์กุ้งก้ามกรามลุ่มน้ำสวี หมู่ที่ 5 ตำบลปากแพรก อ.สวี จ.ชุมพร เพื่อรณรงค์สร้างความร่วมมือระหว่างภาครัฐ ชุมชน และหน่วยงานอื่นๆ ในการร่วมกันกำจัดปลาหมอสีคางดำที่แพร่ระบาดหนักในแม่น้ำสวี และอีกหลายพื้นที่ใน จ.ชุมพร เพื่อป้องกันการแพร่ระบาดที่ส่งผลกระทบต่อเกษตรกรผู้เพาะเลี้ยงสัตว์น้ำและระบบนิเวศในแหล่งน้ำธรรมชาติ
นายอรุณชัย พุทธเจริญ รองอธิบดีกรมประมง กล่าวว่าจากกรณีย์พบปลาหมอสีคางดำแพร่กระจายพันธุ์อยู่ในแหล่งน้ำธรรมชาติ และบ่อเลี้ยงของเกษตรกรสร้างความเสียหายให้กับผู้เลี้ยงปลาและกุ้งอย่างมาก กรมประมงได้ออกคำสั่งที่ 223/2561 ลงวันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2561 แต่งตั้งคณะกรรมการขึ้นเพื่อแก้ไขปัญหาการแพร่ระบาดของปลาหมอสีคางดำขึ้นโดยเฉพาะ นอกจากนี้ในพื้นที่จังหวัดที่พบการแพร่ระบาด กรมประมงได้สั่งการให้หน่วยงานในพื้นที่จังหวัดออกรับฟังข้อคิดเห็นของเกษตรกรชาวประมงและชุมชนเพื่อร่วมกันหาแนวทางที่เหมาะสมในการแก้ปัญหาทั้งในระยะสั้นและระยะยาวเพื่อหยุดยั้งวงจรการแพร่ระบาดของปลาสายพันธุ์ดังกล่าวต่อไป
นายอรุณชัยกล่าวว่า นอกจากนี้ได้มีการออกประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ลงวันที่ 9 มกราคม 2561 เรื่องกำหนดชนิดสัตว์น้ำที่ห้ามน้ำเข้า ส่งออก นำผ่าน หรือเพาะเลี้ยง พ.ศ.2561 มารองรับการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่ สำหรับสัตว์น้ำ 3 ชนิดที่ห้ามตามประกาศฉบับนี้คือ ปลาหมอสีคางดำ ปลาหมอมายัน และปลาหมอบัตเตอร์ ห้ามผู้ใดเลี้ยงและปล่อยสัตว์ทั้ง 3 ชนิดนี้ลงในที่จับสัตว์น้ำโดยเด็ดขาด หากฝ่าฝืนจะมีความผิดตามมาตรา 144 แห่ง พรก.การประมง 2558
ด้านนายสง่า ลีสง่า ผอ.กองวิจัยและพัฒนาประมงน้ำจืด กรมประมง กล่าวว่าสำหรับกิจกรรมวันนี้ได้นำลูกพันธุ์ปลากะพงปล่อยในบ่อกุ้งร้างให้กินปลาหมอสีคางดำและมอบให้ชาวบ้านนำไปปล่อยในบ่อเลี้ยงของตนเพื่อช่วยบรรเทาความเดือดร้อนจากปัญหาการแพร่ระบาดของปลาหมอสีคางดำ พร้อมทำความเข้าใจกับเกษตรกรชาวประมงและชาวบ้านถึงมาตรการร่วมใจกันกำจัดปลาหมอสายพันธุ์ดังกล่าวซึ่งได้รับความร่วมมือด้วยดี
นายสง่ากล่าวว่าสำหรับบทลงโทษหากพบผู้ใดฝ่าฝืนลักลอบนำปลาหมอสีคางดำ ปลาหมอมายัน ปลาหมอบัตเตอร์ เข้ามาในราชอาณาจักร ต้องระวางโทษตามมาตรา 144 แห่งพระราชกำหนดการประมง พ.ศ. 2558 จำคุกไม่เกินหนึ่งปี หรือปรับไม่เกินหนึ่งล้านบาท หรือทั้งจำทั้งปรับและในกรณีที่ผู้กระทำความผิดนำสัตว์น้ำไปปล่อยในที่จับสัตว์น้ำต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินสองปีหรือปรับไม่เกินสองล้านบาทหรือทั้งจำทั้งปรับ
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า สำหรับปลาหมอคางดำ มีชื่ออย่างเป็นทางการว่า Sarotherodon melanotheron Ruppell ซึ่งเป็นปลาในแถบทวีปแอฟริกา อาศัยอยู่ได้ทั้งน้ำจืดและน้ำเค็มชายฝั่งทะเลที่เป็นอันตรายต่อสัตว์น้ำชายฝั่งทุกชนิดอย่างมาก มีลักษณะคล้ายปลาหมอเทศ ในวงการถือว่าปลาหมอสีคางดำชนิดนี้เป็นปลาสายพันธุ์ต่างถิ่นหรือ “เอเลี่ยนสปีชีส์” ซึ่งจะแพร่พันธุ์รวดเร็วมากและจะกินสัตว์น้ำตัวอ่อนทุกชนิดถึงขนาดทำให้สูญพันธุ์ได้ จนถูกเรียกว่าเป็น “ปลาหมอเอเลี่ยน” หากหลุดเข้าไปในบ่อเลี้ยงกุ้งหรือบ่อเลี้ยงปลาของเกษตรกรจะถูกปลาหมอสีคางดำกินจนหมด ทำให้ผู้เลี้ยงได้รับความเดือดร้อนอย่างมาก
สำหรับปัญหาที่เกิดขึ้นเนื่องจากที่ผ่านมาได้มีผู้นิยมเลี้ยงปลาสวยงามนำเข้ามาเลี้ยงเพาะพันธุ์ขายเมื่อไม่ประสบความสำเร็จจึงลักลอบปล่อยลงแหล่งน้ำธรรมชาติ และบริษัทใหญ่ทางด้านอาหารแห่งหนึ่งนำเข้ามาทดลองเลี้ยงแถวจังหวัดริมทะเลทางภาคกลาง เพื่อหวังพัฒนาให้เป็นแหล่งอาหารของคนไทย แต่ปรากฏว่าเนื้อปลาหมอคางดำกลับเป็นปลาที่มีเนื้อแข็งหยาบ มีเนื้อน้อยกว่าก้างใช้ประโยชน์ทางการค้าไม่ได้จึงได้ทำลายทิ้งแต่อาจมีหลุดรอดลงในแหล่งน้ำธรรมชาติแล้วแพร่พันธุ์กระจายออกสู่ชายฝั่งทะเลที่เป็นน้ำกร่อยและน้ำเค็มจนส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศน์มาถึงปัจจุบันนี้.
